22.11.24

Libyan Glass

 

Φανταστείτε την γη μας 26 εκατομμύρια χρόνια πριν. Ένας αστεροειδής ή ένας κομήτης πέφτει στην ατμόσφαιρα του πλανήτη και εκρήγνυται λίγο προτού προσκρούσει στην επιφάνεια. Η έκρηξη  πρώτα και μετά η πρόσκρουση στην γη,  απελευθερώνει τόση θερμότητα που η άμμος και τα βράχια λιώνουν δημιουργώντας το πρώτο γυαλί που εκτοξεύεται σαν βροχή σε μια τεράστια περιοχή. Η ονομασία του είναι Τεκτίτης και θραύσματα έχουν βρεθεί σε πολλές περιοχές του πλανήτη, σε διάφορες χρωματικές αποχρώσεις με πιο γνωστό τον «Λιβυκό χρυσό Τεκτίτη» που αποτελείται από 98% «διοξείδιο του πυριτίου και ίχνη Ζιρκονίου. Σε αυτά τα ίχνη Ζιρκονίου βρίσκεται η απόδειξη ότι το χρυσό Λιβυκό γυαλί είναι δημιούργημα μετεωρίτη καθώς περιέχουν reidite , ένα ασυνήθιστο ορυκτό που σχηματίζεται μόνο κατά την πρόσκρουση μετεωριτών επάνω στην γη.

Κατά την Πρώιμη Λίθινη Εποχή (7.000 έως 1700 π.Χ.) ο άνθρωπος ανακάλυψε αυτό το σκληρό ορυκτό και κατασκεύασε αιχμές για τα τόξα του από αυτό, ίσως το χρησιμοποίησε και για τελετουργικούς σκοπούς, αν και το σίγουρο είναι πως το χρησιμοποίησε περισσότερο για την κατασκευή κοσμημάτων και φυλαχτών. Τρανή απόδειξη για τον έμπειρό τρόπο που οι αρχαίοι προγονοί μας σκάλιζαν περίτεχνα το Λιβυκό γυαλί είναι η κεντρική πέτρα του θωρακικού κοσμήματος του Αιγύπτιου Φαραώ Τουταγχαμών, που βρέθηκε στον τάφο του. Για τους Αιγύπτιους αυτό το χρυσό ορυκτό ήταν ένας πολύτιμος λίθος.

Και ερχόμαστε στο σήμερα. Στις 16 Ιουλίου 1945 στο σημερινό πεδίο δοκιμών Χουάιτ Σαντς του Νέου Μεξικού γίνεται η πρώτη στην ανθρώπινη ιστορία δοκιμή και πρώτη έκρηξη πυρηνικού όπλου, ως μέρος του προγράμματος «Μανχάταν». Το όπλο της δοκιμής ήταν μια βόμβα πλουτωνίου, του ίδιου τύπου με εκείνη που ρίχθηκε στο Ναγκασάκι της Ιαπωνίας, και έφερε την ανεπίσημη ονομασία «Γκάτζετ».

Η ισχυρή έκρηξη απελευθέρωσε ενέργεια περίπου 22 χιλιάδων τόνων ΤΝΤ και έλιωσε την άμμο της ερήμου. Έτσι κατά λάθος σχηματίστηκε το « Trinitite », ένα είδος γυαλιού παρόμοιο με αυτό που δημιουργήθηκε από την πρόσκρουση των μετεωριτών. Ονομάστηκε Τρινίτης από την κωδική ονομασία που είχε αυτή η πρώτη πυρηνική δοκιμή και που το όνομά της δόθηκε από τον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, τον τότε διευθυντή του Εργαστηρίου του Λος Άλαμος, και ήταν εμπνευσμένη από ποίημα του Άγγλου ποιητή και λογίου Τζων Ντον. Τώρα τι σχέση μπορεί να έχει ένας στίχος με ένα φονικό όπλο , μόνο εκείνος που το εμπνεύστηκε θα μπορούσε να το εξηγήσει.

Σήμερα κομμάτια Λιβυκού γυαλιού και Τρινίτη πωλούνται για κοσμήματα και οι συλλέκτες θεωρούν πως τα χρυσά κομμάτια του Λιβυκού που έχουν περισσότερες τρύπες και χρυσαφένια καθαρότητα είναι τα πιο σπάνια και ακριβά.

 

 "Libyan Desert Glass" . mindat.org .

B. Kleinmann (1968): Η διάσπαση του ζιρκονίου που παρατηρήθηκε στο γυαλί της ερήμου της Λιβύης ως απόδειξη της προέλευσης της πρόσκρουσής του. Earth and Planetary Science Letters 5, 497-501.